Miód - słodki produkt spożywczy, wytwarzany przez pszczoły, poprzez przetwarzanie nektaru kwiatowego lub spadzi. W dzisiejszych czasach używamy go jako jeden z produktów wspomagających leczenie wielu schorzeń, dodatek do ciast, lub "słodzik" do herbaty.
Produkt ten ma bardzo wiele zastosowań.

Odmiany miodu:

WIELOKWIATOWY- pochodzi z nektaru zbieranego przez pszczoły z różnych roślin uprawnych, łąkowych, leśnych i górskich. Ma barwę od jasnokremowej do herbacianej, a po krystalizacji od jasnoszarej do jasnobrązowej. Konsystencja średnioziarnista, zapach silny, podobny do zapachu wosku, a smak słodki, różny w zależności od składu nektaru. Charakteryzuje się niską zawartością antybiotyczną. Na jego walory odżywczo-lecznicze ma wpływ duże bogactwo i różnorodność roślin miododajnych, z których pszczoły zbierały pożytek. Stosowany jest szczególnie w schorzeniach alergicznych.

MALINOWY- posiada barwę złocistą, smak kwaskowaty, a zapach malin. Po skrystalizowaniu przyjmuje barwę złocisto malinową. Miód malinowy działa napotnie, rozgrzewająco, antyseptycznie, przeciwgorączkowo. Dzięki zawartości kwasów tłuszczowych i batacytosteryny jest skutecznym lekiem przeciwmiażdżycowym. Miód malinowy stosuje się w przeziębieniach, schorzeniach górnych dróg oddechowych, nieżycie żołądka i jelit, niedokrwistości oraz prewencyjnie w miażdżycy.

LIPOWY- wyróżnia się nie tylko silnym aromatem przypominającym woń kwiatów lipy, ale i słodkim, dość pikantnym, ostrym, a nawet lekko gorzkim smakiem. Płynny ma barwę zielonkawożółtą do jasnobursztynowej. Po skrystalizowaniu przybiera konsystencję drobnoziarnistą, a nawet krupkowatą, zmieniając swoją barwę na bladożółtą do złocistożółtej. Miód lipowy wykazuje działanie napotne, przeciwgorączkowe, uspokajające, wykrztuśne, słabo moczopędne oraz obniżające ciśnienie krwi. Jest stosowany w ostrych i przewlekłych chorobach przeziębieniowych, anginach, zapaleniu zatok obocznych nosa, oskrzeli, w chorobach dróg moczowych, schorzeniach reumatycznych, oraz nerwicach.

GRYCZANY- o zabarwieniu ciemnym do brunatnego. Przechowywany przez dłuższy czas w warunkach umożliwiających dostęp światła, zmienia barwę do ciemnobrunatnej, prawie czarnej. Krystalizuje drogą tworzenia się grubych twardych kryształów osadzających się w pełnym osoczu miodowym. Po krystalizacji przyjmuje na ogół barwę brązową, a konsystencję niejednolitą, gruboziarnistą. Trudno krystalizuje, pozostając w stanie płynnym nawet do dwóch miesięcy. Posiada bardzo silny zapach przypominający zapach kwiatów gryki. Smak ma ostry, słodki, lekko piekący. Miód gryczany odznacza się wysoką aktywnością antybiotyczną. Stosowany jest w prewencji i leczeniu schorzeń układu krążenia, szczególnie na tle miażdżycowym. Zawierając głównie cukry proste tj. glukozę i fruktozę eliminuje cukier jako istotny czynnik ryzyka miażdżycy.

AKACJOWY- zawiera dużą ilość fruktozy, co powoduje, że krystalizuje powoli. Czysty miód akacjowy ma barwę jasnokremową przechodzącą w bezbarwną, a po skrystalizowaniu od białej do słomkowej. W smaku słodki, a nawet lekko mdły. Zapach słaby, przypominający zapach kwiatów akacji. Miód akacjowy w pełni dojrzały odznacza się znacznie większą zawartością sacharozy niż wszystkie inne miody nektarowe. W okresie od czerwca do września może zawierać wraz z melecytozą do 11% sacharozy. Kwiaty akacji zawierają olejki eteryczne, surowiec flawonowy i śluzowy. Miód akacjowy ma zastosowanie w leczeniu nadkwasoty żołądka, oraz zaburzeń przewodu pokarmowego. Odznacza się niską aktywnością antybiotyczną.

WRZOSOWY- barwy ciemnobrunatnej. W stanie płynnym ma zabarwienie czerwonobrunatne i konsystencję średniogalaretowatą. Krystalizuje dosyć szybko przybierając konsystencję średnioziarnistą. Ma silny aromat przypominający zapach kwiatów wrzosu. W smaku przyjemny, choć mało słodki, lekko gorzkawy, ostry. Miód wrzosowy stosowany jest w zapaleniach dróg moczowych i gruczołu krokowego, kamicy nerkowej, dnie oraz zapaleniach jelit i w biegunkach. Jest jedynym miodem, dla którego norma krajowa dopuszcza zawartość wody wyższą od 20%, a mianowicie 23%. Charakteryzuje się niską aktywnością antybiotyczną.

RZEPAKOWY- w stanie płynnym jest bezbarwny lub zbliżony do barwy słomkowej, a po skrystalizowaniu białokremowy. Krystalizuje szybko ze względu na dużą zawartość glukozy, przyjmując konsystencję mazistą, drobnoziarnistą. Zapach miodu słaby, zbliżony do zapachu kwitnącego rzepaku. Mimo słabego zapachu dodatek miodu rzepakowego do innych wyczuwa się w miodach pitnych nawet po upływie dwóch lat. W smaku słodki, mdły, lekko gorzkawy. Stosowany jest w miażdżycy, chorobach wątroby i dróg żółciowych oraz stanach zapalnych górnych dróg oddechowych. Odznacza się niską aktywnością antybiotyczną.

PROPOLIS
Kit pszczeli - propolis, nazywany niekiedy najstarszym lekiem Słowiańszczyzny, jest bardzo złożoną substancją, bogatą w liczne biologiczne i farmakologicznie czynne związki chemiczne. Jest to balsamiczno-żywiczna substancja powstała przy udziale pszczoły miodnej z żywiczno-woskowatych wydzielin pączków drzew.


Działanie propolisu:

1. Przeciwdrobnoustrojowe:
- przeciwbakteryjne
- przeciwwirusowe
- przeciwgrzybiczne
- przeciwpierwotniakowe
2. Znieczulające.
3. Regenerujące.
4. Immounostymulujące.
5. Przeciwzapalne.
6. Przeciwnowotworowe.
7. Odtruwające.
8. Przeciwutleniające.
9. Żółciotwórcze i żółciopędne.
10. Przeciwmiażdżycowe i rozszerzające naczynia krwionośne.

Kliniczne zastosowanie propolisu:

1. Choroby skóry.
2. Choroby jamy ustnej i zębów.
3. Choroby uszu, nosa i gardła.
4. Choroby płuc i oskrzeli.
5. Choroby serca i naczyń.
6. Choroby przewodu pokarmowego.
7. Choroby kości i stawów.
8. Choroby układu nerwowo-mięśniowego.
9. Choroby kobiece.
10. Choroby układu moczo-płciowego.
11. Choroby gruczołów dokrewnych.
12. Choroby narządów wzroku.
13. Choroby układu psycho-nerwowego.

PYŁEK KWIATOWY - to męskie komórki rozrodcze produkowane przez kwiaty w bardzo dużych ilościach. Przynoszony jest do ula przez pszczoły zbieraczki w postaci odnóży, z których para waży od 10-20 mg. Są to grudki pyłku zwilżone miodem lub nektarem i składane do komórek plastra. Następnie są rozdrabniane i ubijane główkami przez młode, nielotne pszczoły ulowe, które dodając do nich ślinę i miód powodują ich transformację w pierzgę. Ziarna pyłku są różnego kształtu (kuliste, wrzecionowate, trójkątne, walcowate, dzwonkowate, kolczaste), wielkości i wagi. Różnią się także barwą przechodzącą od jasnożółtej do czarnej w zależności od tego z jakiej rośliny zostały zebrane. Pyłek jest bez wątpienia najwartościowszym odżywczym produktem roślinnym. Zawiera całe bogactwo związków chemicznych, a mianowicie białka i aminokwasy, cukry proste i złożone, tłuszcze, sterole, flawonoidy, karotenoidy, nukleoproteidy, witaminy i sole mineralne.

Biotyczno - terapeutyczne aspekty działania pyłku kwiatowego:

1. Działanie antybakteryjne.
2. Działanie regenerujące.
3. Działanie uodparniające.
4. Działanie detoksykujące.
5. Działanie terapeutyczne.
6. Działanie odżywcze.

Wskazania terapeutyczne do stosowania pyłku kwiatowego:

1. Choroby skóry.
2. Stany zapalne i wrzodziejące błony śluzowej jamy ustnej.
3. Gruźlica płuc.
4. Choroby górnych dróg oddechowych.
5. Miażdżyca i jej powikłania.
6. Choroby przewodu pokarmowego.
7. Choroby wątroby.
8. Niedokrwistość.
9. Choroby alergiczne.
10. Choroby narządów wydzielania zewnętrznego.
11. Choroby narządu wzroku.
12. Choroby psychiczne, zaburzenia starcze, nerwice.
13. Choroby nowotworowe.

WOSK - jest wydzieliną gruczołów woskowych znajdujących się na brzusznej stronie ciała tzw. pszczół woszczarek. Jest surowcem wykorzystywanym współcześnie w różnych gałęziach produkcji przemysłowej. W farmacji służy głównie jako dodatek do wyrobu maści i plastrów, a w kosmetyce do wyrobu pomadek do ust i ochronnych kremów.

Wosk jest ciałem stałym o barwie od białej poprzez zielono-żółtą, pomarańczową do ciemnobrązowej. Rozróżniany jest więc wosk biały i żółty. Najlepszy gatunkowo jest wosk o barwie białej do jasnożółtej. Wosk ciemnożółty, pomarańczowy, lub zielonkawożółty zaliczamy do drugiego gatunku, a wosk ciemnobrązowy do trzeciego. Ma słaby miodowy zapach i topi się w temperaturze od 62-72oC, a krzepnie w temperaturze od 60.5-64oC. Kolor wosku zależy od barwników przechodzących do niego z kitu pszczelego i pyłku. Ma konsystencję plastyczną, daje się modelować, ale żuty nie powinien przylepiać się do zębów. Struktura wosku jest drobnokrystaliczna, ziarnista.

Zastosowanie wosku w lecznictwie:

1. Katar sienny - żuć wosk zebrany z plastrów na miesiąc przed kwitnieniem traw i drzew.
2. Choroby skóry - ropne wypryski, skaleczenia. W mieszaninie z propolisem i miodem. Stosować miejscowo dwa razy dziennie.
3. Dna, schorzenia reumatyczne - wosk zmieszany z żywokostem, oliwą i lanoliną przykładać dwa razy dziennie pod opatrunek.

Wosk wykorzystywany jest w szerokim zakresie w kosmetyce jako składnik różnych kremów odżywiających i chroniących skórę.


JAD PSZCZELI - bardzo przypominający jad żmii to wydzielina gruczołów jadowych osobników żeńskich, a więc robotnic i matek pszczoły miodnej. Aktywność jadu rośnie od drugiego do piętnastego dnie życia pszczoły miodnej, a następnie od szesnastego do dwudziestego dnia stopniowo maleje, by po tym czasie zaniknąć.

Podobnie też jak jad żmii jad pszczeli wykazuje działanie hemolityczne w stosunku do krwinek czerwonych , powodując ich niszczenie. Jad gromadzony jest w zbiorniku błoniastym znajdującym się na odwłoku u nasady aparatu obronnego, jakim jest żądło. Jad ten jest wytwarzany przez dwa gruczoły, a mianowicie większy, produkujący właściwy jad o odczynie kwaśnym i mniejszy, produkujący substancję o odczynie zasadowym, służący do zwilżania aparatu żołądkowego i neutralizacji resztek jadu. Zbiorniczek jadowy otwiera się do kanału sztyletów żądła i w momencie jego wbijania jad wpływa do ranki po ukłuciu. Po wbiciu żądła w skórę pszczoła nie jest w stanie go wyciągnąć, a więc go urywa wraz z całym aparatem żądłowym , sama przy tym ginąc. W terapii jadem pszczelim, w metodzie mikroużądleniowej, przy użyciu siatki miedzianej, jedna pszczoła dokonuje kilku, a nawet kilkunastu mikroużądleń, sama przy tym nie ginąc.

Pszczoły wiosną produkują więcej jadu niż latem i jesienią, ale mimo to najbardziej agresywne są jesienią . Jad jest środkiem obronnym dla pszczoły i służy jej do walki z wrogami, a także wykorzystywany jest przez matkę pszczelą do zabijania konkurentek. Ciekawe, że do najbardziej uczulonych przez jad należą same pszczoły, a najbardziej wrażliwe na użądlenia są konie, psy, gęsi, kury i gołębie. Sobole, tchórze syberyjskie, szczury i jeże są natomiast niewrażliwe na jad. Produkcja jadu przez pszczoły zależy w dużym stopniu od ilości spożywanych przez nie substancji białkowych, a więc pyłku kwiatowego i pierzgi, które wzmagają aktywność gruczołów jadowych.

Właściwości fizyczne jadu pszczelego:

Jest bezbarwnym płynem o piekąco-gorzkim smaku i słabym aromatyczno-miodowym zapachu, który na powietrzu szybko wysycha, twardnieje i staje się przezroczysty tracąc przy tym wszystkie substancje aromatyczne. W stanie suchym, bez dostępu światła i wilgoci, może być przechowywany w temperaturze otoczenia przez kilka miesiecy.

PIERZGA - Pyłek kwiatowy w postaci odnóży, złożony przez pszczołę lotną do komórki plastra, zostaje przez pszczołę ulową zmieszany z wydzieliną gruczołów ślinowych i miodem, a następnie ubity główką w celu zabezpieczenia go przed dostępem powietrza. W Warunkach beztlenowych ulega fermentacji mlekowej, która go konserwuje i czyni łatwo strawnym. Tak przygotowany pyłek staje się głównym pokarmem starszych larw pszczół robotnic, bogatym w białko "chlebem pszczelim" czyli pierzgą.
Pyłek nagromadzony w plastrach w postaci pierzgi już po pięciu dniach traci zdolność do kiełkowania na skutek fermentacji mlekowej, jaka tam zachodzi. Pod wpływem enzymów zawartych w ślinie pszczoły, a także niektórych bakterii w pierzdze zachodzą przemiany chemiczne zawartych tam węglowodanów, białek i tłuszczów.

MLECZKO PSZCZELE - jest to wydzielina gruczołów gardzielowych młodych pszczół robotnic, która w dniach od 7-14 ich życia służy jako podstawowy i jedyny pokarm przez pierwsze trzy dni życia larwom pszczół i trutni. Z tego samego jajeczka może wylęgnąć się matka lub pszczoła robotnica, zależeć to będzie wyłącznie od sposobu karmienia larwy. Matki pszczele karmione są mleczkiem przez cały okres larwalny oraz w czasie składania jajeczek. Mleczko, którym karmione są matki różni się składem od mleczka używanego do karmienia larw pszczół robotnic, a także od mleczka, którym karmione są larwy trutni. Mleczko służące jako pokarm dla matki jest bogatsze w hormony, takie jak estradiol, progesteron i testosteron mające wpływ na ich płodność, jak również długość życia.
Mleczko pszczele jest koloru od biało-perłowego przez niebiesko-biały do brunatnego. Odznacza się lekko kwaśnym smakiem, ostrym i cierpkim. Zapach słaby, nieco kwaśny. Zawiera duże ilości białek, tłuszczów, węglowodanów, witamin i biopierwiastków.


Działanie mleczka pszczelego:

1. Stymulujące przemianę materii.
2. Regenerujące.
3. Przeciwdrobnoustrojowe:

- przeciwbakteryjne
- przeciwwirusowe
- przeciwdrożdżakowe
- przeciwpierwotniakowe

4. Przeciwnowotworowe.
5. Osłaniające przed promieniowaniem jonizującym.
6. Uodporniające i immunoregulujące.
7. Detoksykujące.

Zastosowanie kliniczne:

1. Choroby skóry.
2. Choroby jamy ustnej, gardła i krtani.
3. Choroby układu oddechowego.
4. Choroby układu krążenia.
5. Choroby przewodu pokarmowego.
6. Choroby narządów wydzielania wewnętrznego.
7. Choroby nerek.
8. Choroby krwi.
9. Choroby kobiece.
10. Choroby układu ruchu.
11. Choroby układu nerwowego centralnego i obwodowego.
12. Choroby narządu wzroku.
13. Choroby narządu słuchu.
14. Choroby wieku starczego.
15. Choroby psychiczne.


Wiadomości zaczerpnięto z książki Jerzego Gali: "Miód i produkty pszczele w profilaktyce i leczeniu".
Realizacja: Net.Com